Kategoria: Podziemie antykomunistyczne

Edward Woll – starszy sierżant 7 pułku piechoty Legionów, oficer AK – WiN, Chełmianin z Galicji, który przez okres 2 lat (1945 -1947) kierował antykomunistycznym podziemiem w obwodzie chełmskim całe swe życie poświęcił Ojczyźnie.

Urodził się 15 lipca 1901 roku w Przemyślu, jako jedyny syn Józefa i Wilhelminy. Brał udział w wojnie z bolszewikami w latach 1919 – 1921. W okresie II PR zawodowy podoficer Wojska Polskiego. Był między innymi instruktorem w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a następnie służył w stopniu starszego sierżanta w 7 pułku piechoty w Chełmie. Nazwisko jego występuje w wykazie członków sekcji kolarskiej Wojskowego Klubu Sportowego „Garnizon” w Chełmie z kwietnia 1937 roku. Pod pozycją nr 18 czytamy: „ st. sierż. Edward Woll (urodzony 15.07.1901 Przemyśl woj. lwowskie” .

Nie są znane jego losy podczas wojny obronnej 1939 roku. Czytaj dalej „Edward Woll „Gruby” – komendant chełmskiego obwodu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość””

Poniżej  wykaz żołnierzy podziemia antykomunistycznego, którzy walczyli w latach 1945 – 1947 w składzie oddziału  Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”  I rejonu WiN w obwodzie chełmskim.  Oddział został zorganizowany w celu obrony ludności polskiej przed NKWD i UB na terenie 4 gmin powiatu chełmskiego (Wojsławice, Rakołupy, Krzywiczki i Żmudź) przez komendanta rejonu por. Henryka Lewczuka „Mlota”.  Przeprowadził szereg akcji przeciwko władzom komunistycznym w powiecie, skutecznie likwidował też szerzącą się w okresie po zakończeniu II wojny światowej plagę bandytyzmu i złodziejstwa.  W wykazie umieszczone zostały nazwiska  wszystkich żołnierzy, którzy nawet przez krótki okres przebywali w  oddziale. Czytaj dalej „Oddział WiN porucznika Henryka Lewczuka „Młota””

W dniach 3 – 4 sierpnia 1946 roku w miejscowości Władzin w gminie Uchanie w powiecie hrubieszowskim miało miejsce, jedno z nielicznych w owym czasie w kraju, spotkanie przedstawicieli polskiego podziemia antykomunistycznego z angielskim dziennikarzem z Sunday Timesa Derkiem Selbym.

Czytaj dalej „Angielski dziennikarz Derek Selby na spotkaniu z podziemiem antykomunistycznym we Władzinie w sierpniu 1946 roku.”

Jest to jedna z najistotniejszych akcji  oddziału Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość por. Henryka Lewczuka „Młota” wykonana  w ramach wspólnej operacji oddziałów  WiN i UPA mającej na celu  opanowanie miasta Hrubieszowa, zdobycie dokumentów i uwolnienia aresztowanych Polaków i Ukraińców. Realizacja tego istotnego przedsięwzięcia była możliwa dzięki zapoczątkowanej jesienią 1944 roku serii spotkań i ustaleń między dotychczas walczącymi z UPA   w obronie mordowanej ludności polskiej oddziałami Armii Krajowej, a przedstawicielami Ukraińskiej Powstańczej Armii. Pomysłodawcą i organizatorem spotkań z  przedstawicielami OUN i UPA był ówczesny komendant obwodu hrubieszowskiego AK (a w nieodległej przyszłości inspektor zamojski AK, szef sztabu i zastępca komendanta  Okręgu Lubelskiego DSZ – WiN) kpt. Marian Gołębiewski „Irka”, „Korab”, „Swoboda”. Czytaj dalej „Rozbicie PUBP w Hrubieszowie 28.05.1946.”

Henryk Lewczuk  „Młot”, podchorąży AK, porucznik AK- WiN.

Syn Józefa i  Władysławy z domu Ostrowska , urodzony 4 lipca 1923 roku w Chełmie w rodzinie kolejarskiej o bogatych tradycjach narodowych i patriotycznych (ojciec brał udział w wojnie z bolszewikami w 1920 r.). Ukończył szkołę powszechną im. ks. Stanisława Staszica, a następnie 4 klasy Gimnazjum im. S. Czarnieckiego w Chełmie. Dużą maturę zdał w Lublinie w 1948 roku, a następnie powtórzył ją w języku francuskim  w 1952 roku. Studiował prawo i ekonomię w Uniwersytecie w Lyonie. Zdobył też kwalifikacje z zakresu informatyki. Zna  5 języków. Czytaj dalej „HENRYK LEWCZUK „MŁOT””

1 lipca 2007 roku w wieku 93 lat zmarł pułkownik Kazimierz Wróblewski. Siedem dni później w wyjątkowo zimną lipcową sobotę został pochowany na cmentarzu parafialnym w Grabowcu. Spoczął w XIX wiecznym rodzinnym grobowcu właścicieli Ornatowic – Rudnickich,  obok swojej zmarłej 14 grudnia 1982 roku małżonki Janiny. Czytaj dalej „Kazimierz Wróblewski „Ryś”, „Maryśka”, „Ostatni””

Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadpodstawowych otrzymali w styczniu 2008 roku od Instytutu Pamięci Narodowej prezent szczególny. Jest to nowatorskie na polskim rynku księgarskim wydawnictwo zatytułowane: „Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944 -1956”[1].

Na 600 stronach dużego formatu zaprezentowano wyniku 6 lat pracy przeszło 50 historyków ze wszystkich Oddziałów IPN w Polsce. Czytaj dalej „Atlas polskiego podziemia antykomunistycznego Uwagi do części chełmskiej”