Kategoria: UB i SB

Lista funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa z byłego województwa chełmskiego z lat 80 ubiegłego wieku zawiera 189 nazwisk. Jej początki sięgają 1990 roku kiedy to jako przewodniczący chełmskiej komisji weryfikacyjnej SB otrzymałem listę  133 funkcjonariuszy, którzy zdecydowali się stanąć do weryfikacji. Pozostałe 56 nazwisk ustaliłem dzięki pomocy internowanych i więzionych działaczy chełmskiej „Solidarności,  którzy otrzymali z Instytutu Pamięci Narodowej swoje dokumenty i wynotowali nazwiska esbeków. Część nazwisk otrzymałem też od osób  prześladowanych w PRL po opublikowaniu pierwszej listy chełmskich esbeków na stronie lubelskiej grupy „Ujawnić Prawdę”.  Dzięki zainteresowaniu mieszkańców ziemi chełmskiej lista jest na bieżąco uzupełniana  o kolejne nazwiska i bardziej szczegółowe dane.

Publikując ją w obecnym kształcie  nadal  liczę na  uzupełnienia: Czytaj dalej „Lista funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa , którzy w latach 80. XX wieku rozpracowywali społeczeństwo województwa chełmskiego. (Niepełna)”

19 stycznia 1946 roku w tzw. Klubie Inteligencji przy ulicy Lubelskiej oficerowie Wojska Polskiego z jednostek stacjonujących w Chełmie zorganizowali zabawę taneczną. Wejście do budynku odbywało się na podstawie wcześniej rozprowadzonych pisemnych  zaproszeń.  Ponieważ jeszcze w tym czasie w kadrze oficerskiej znaczny odsetek stanowili  bądź przedwojenni oficerowie Wojska Polskiego, bądź też ludzie z Armii Krajowej przymusowo wcieleni do jednostek wojskowych  zaproszenia rozesłano  z pominięciem miejscowego starosty i funkcjonariuszy UB. Szczególnie ci ostatni poczuli się dotkliwie urażeni takim  potraktowaniem. Czytaj dalej „Ubecka dola”

Stan etatowy Służby Bezpieczeństwa w latach 1975 – 1985 w 3 województwach Lubelszczyzny:

Rok             Chełm              Lublin           Zamość            Razem:

1975                77                    295                  84                    456

1976                78                    300                  87                    465

1977                82                    300                  92                    474

1978                88                    314                  97                    499

1979                95                    337                  107                  539

1980                98                    343                  109                  550

1981                113                  371                  136                  620

1982                148                  468                  168                  784

1983                154                  473                  171                  798

1984                156                  522                  172                  850

1985                162                  527                  184[1] 873.

Na obecnym etapie badań nie dysponujemy szczegółowymi danymi odnośnie lat 1986 -1989. Znana jest ogólna liczba etatów SB w skali kraju z 1988 roku – 24307. Jest to w stosunku do 1985 roku (18948) wzrost liczby funkcjonariuszy o 5359.  Na tej podstawie można przyjąć, że przed dość licznymi przenosinami funkcjonariuszy SB do milicji  w 1989 roku (przed 30.06.1989) liczba funkcjonariuszy SB w trzech ówczesnych województwach wynosiła powyżej 1000.

Czytaj dalej „Chełmska SB w liczbach na tle dużego woj. lubelskiego”

Stan etatowy Służby Bezpieczeństwa w woj. chełmskim przedstawiał się w latach 1975 – 1985 następująco:

1975 – 77 funkcjonariuszy,

1976 – 78,

1977 – 82, Czytaj dalej „Służba Bezpieczeństwa PRL w walce z chełmskim społeczeństwem”

Wymiernym efektem pracy funkcjonariusza SB w PRL był tzw. „wskaźnik obłożenia agenturą” czyli liczba zwerbowanych i prowadzonych tajnych współpracowników, a także „wskaźnik obłożenia funkcjonariusza sprawami operacyjnymi”   Chełmska SB  w obu tych wskaźnikach od 1981 roku do końca istnienia PRL zajmowała w skali kraju bezkonkurencyjnie pierwsze miejsce.

Czytaj dalej „Agentura chełmskiej SB – próba ujęcia statystycznego”

Szefowie UB i SB w Chełmie:

1.         por. Aleksy Pilipczuk s. Michała                                  1.09.1944 – 02. 1945.

2.         por. Aleksander Gnoiński s. Nikodema                       13.02 – 25.04.1945 .

3.         por. Olko Feliks s. Józefa                                           25.06.1945 – 4.04.1946.

4.         kpt. Bolesław Rycerz s. Andrzeja                                p.o. 04.1946 –   31.10.1949

1.06.1949  – 28.02.1950.

5.         kpt. Jan Wierzbicki s. Stanisława                                 1.03.1950 – 31.01.1954.

6.         por. Marian Sierpień s. Jana                                        30.09.1954 – 31.03. 1955.

Czytaj dalej „Kadra kierownicza UB i SB w Chełmie”

Pomordowani  w siedzibie UB w Chełmie:

1.     ppor. Piotr Jankowski „Jeleń”, „Feluś”, „Orzeł” (używał nazwiska Stanisław Janicki) – z Rudy Opalin, podoficer zawodowy 7 pp. Leg., w konspiracji od października 1939 , komendant placówki Organizacji Zbrojnej w Rudzie Hucie, od 1943 roku d-ca oddziału BCh-AK na terenie gminy Świerże,  aresztowany przez UB 22.01. 1945 roku, skazany na 10 lat za przynależność do AK, zamordowany na początku 1945 roku w siedzibie UB na Reformackiej. Czytaj dalej „Żołnierze podziemia antykomunistycznego zamordowani w chełmskim UB”