Miesiąc: kwiecień 2009

Oni tworzyli zręby komunistycznej władzy w województwie chełmskim

1 czerwca 1975 roku z trzech powiatów powstało jedno z najmniejszych w PRL województwo chełmskie. Pod względem liczby ludności przez cały okres istnienia nowego podziału administracyjnego zajmowało 49 (ostatnie ) miejsce.  Liczba mieszkańców w 1975 roku wynosiła 221 500, a w 1998 (ostatnim roku funkcjonowania) doszła do niespełna 249 tysięcy. Niewielki potencjał terytorialny i ludnościowy komunistyczne władze starały się rekompensować „siłą i dynamiką aparatu partyjnego”.

Zatwierdzony przez władze centralne Komitet Wojewódzki PZPR  (realna władza w PRL – w odróżnieniu od fasadowego  Urzędu Wojewódzkiego, który pełnił jedynie  funkcje wykonawcze zlecone przez PZPR) liczył aż 66 członków i 3 zastępców. Egzekutywa Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Chełmie  składała się z 18 najbardziej zaufanych i doświadczonych towarzyszy, nierzadko po raz pierwszy w 1975 roku  przybyłych do Chełma  z Lublina i okolicznych miast i miasteczek.

4 czerwca 1975 roku do Chełma przybył członek KC PZPR, a zarazem wicepremier rządu PRL  Kazimierz Olszewski, który przywiózł zatwierdzone przez Biuro Polityczne KC PZPR nazwiska najwyższych funkcjonariuszy partyjnych nowego województwa.

W skład pierwszego  Sekretariatu  Komitetu Wojewódzkiego  weszli: Czytaj dalej „Oni tworzyli zręby komunistycznej władzy w województwie chełmskim”

Lista funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa , którzy w latach 80. XX wieku rozpracowywali społeczeństwo województwa chełmskiego. (Niepełna)

Lista funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa z byłego województwa chełmskiego z lat 80 ubiegłego wieku zawiera 189 nazwisk. Jej początki sięgają 1990 roku kiedy to jako przewodniczący chełmskiej komisji weryfikacyjnej SB otrzymałem listę  133 funkcjonariuszy, którzy zdecydowali się stanąć do weryfikacji. Pozostałe 56 nazwisk ustaliłem dzięki pomocy internowanych i więzionych działaczy chełmskiej „Solidarności,  którzy otrzymali z Instytutu Pamięci Narodowej swoje dokumenty i wynotowali nazwiska esbeków. Część nazwisk otrzymałem też od osób  prześladowanych w PRL po opublikowaniu pierwszej listy chełmskich esbeków na stronie lubelskiej grupy „Ujawnić Prawdę”.  Dzięki zainteresowaniu mieszkańców ziemi chełmskiej lista jest na bieżąco uzupełniana  o kolejne nazwiska i bardziej szczegółowe dane.

Publikując ją w obecnym kształcie  nadal  liczę na  uzupełnienia: Czytaj dalej „Lista funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa , którzy w latach 80. XX wieku rozpracowywali społeczeństwo województwa chełmskiego. (Niepełna)”

Chełmski wkład w Lubelski Lipiec 1980

Na stronie internetowej  Sierpień 80 (sygnowanej przez NSZZ „Solidarność” i Instytut Pamięci Narodowej) poświęconej wydarzeniom sierpnia 1980 roku i powstaniu „Solidarności” w informacji o  Regionie Chełmskim NSZZ „Solidarność” opracowanej przez   Małgorzatę Chomę – Jusińską z  Lubelskiego Oddziału IPN czytamy:

„W VII 1980 r. fala strajków, jakie miały miejsce na Lubelszczyźnie po wprowadzeniu na początku miesiąca podwyżek cen artykułów mięsnych, dotarła również do Chełma. Skala protestów w województwie chełmskim w porównaniu z sąsiednim Lubelskim była jednak nieznaczna. Od 15 do 19 VII, a po przerwie także 23 VII strajkowała załoga Zakładów Komunikacji Miejskiej w Chełmie; od 17 VII protest objął tamtejszy oddział przedsiębiorstwa „Transbud”, a 21 VII – Zakład Remontowy Chełmskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Następnego dnia tzw. nieznani sprawcy oblali farbą pomnik Braterstwa Broni„.

Informacja tylko  o tych trzech  chełmskich zakładach pracy, które miały odwagę w lipcu 1980 roku przyłączyć się do strajków lubelskich powielana jest we wszystkich dotychczasowych wydawnictwach poświęconych  „lubelskiemu lipcowi” i początkom NSZZ „Solidarność” na ziemi chełmskiej. Czytaj dalej „Chełmski wkład w Lubelski Lipiec 1980”