Stan etatowy Służby Bezpieczeństwa w latach 1975 – 1985 w 3 województwach Lubelszczyzny:
Rok Chełm Lublin Zamość Razem:
1975 77 295 84 456
1976 78 300 87 465
1977 82 300 92 474
1978 88 314 97 499
1979 95 337 107 539
1980 98 343 109 550
1981 113 371 136 620
1982 148 468 168 784
1983 154 473 171 798
1984 156 522 172 850
1985 162 527 184[1] 873.
Na obecnym etapie badań nie dysponujemy szczegółowymi danymi odnośnie lat 1986 -1989. Znana jest ogólna liczba etatów SB w skali kraju z 1988 roku – 24307. Jest to w stosunku do 1985 roku (18948) wzrost liczby funkcjonariuszy o 5359. Na tej podstawie można przyjąć, że przed dość licznymi przenosinami funkcjonariuszy SB do milicji w 1989 roku (przed 30.06.1989) liczba funkcjonariuszy SB w trzech ówczesnych województwach wynosiła powyżej 1000.
Dysponujemy szczegółowymi danymi odnośnie składu liczbowego funkcjonariuszy SB w poszczególnych wydziałach Komend Wojewódzkich MO w latach 1975 – 1981.
Wydział Chełm Lublin Zamość
Wydział I 1 1 1 1 1 1
Wydział II 15 15 30 35 15 15
Wydział III 18 9 50 28 17 10
Wydział IV 6 27 40 71 8 44
Wydział V – 15 – 35 – 15
Wydział Śledczy 3 6 15 15 3 6
Samodz. Sekcja „A” 5 7 10 10 5 7
Wydział „B” 4 4 45 57 4 4
Wydział „C” 4 5 15 19 4 6
Wydział „T” 7 9 30 30 9 11
Wydział „W” – – 23 25 – –
Wydział Paszportów 12 12 33 33 15 14
Ochrona Przemysłu 1 1 1 1 1 1
RKW brak danych brak danych brak danych.[2]
Tajni współpracownicy w pionach operacyjnych resortu spraw wewnętrznych w latach 1950 – 1974. Duże województwo lubelskie.
1950 – 2601
1951 – 2665
1952 – 3804
1953 – 4366
1954 – 4388
1955 – 2165
1956 – 1462
1957 – 859
1958 – 868
1959 – 827
1960 – 446
1961 – 544
1962 – 680
1963 – 701
1964 – 600
1965 – 633
1966 – 688
1967 – 755
1968 – 846
1969 – 958
1970 – 1058
1971 – 1192
1972 – 1278
1973 – 1337
1974 – 1410
Tajni współpracownicy w pionach operacyjnych resortu spraw wewnętrznych w latach 1975 – 1984 w woj. chełmskim, lubelskim i zamojskim.
Rok Chełm Lublin Zamość Razem:
1975 124 691 237 1052
1976 143 722 271 1136
1977 177 763 349 1289
1978 209 821 367 1397
1979 224 810 359 1393
1980 313 878 411 1602
1981 431 922 552 1905
1982 710 1149 767 2626
1983 832 1336 979 3147
1984 836 1552 1253 3641[3]
Na obecnym etapie badań nie można określić liczby tajnych współpracowników (TW) w omawianych województwach w latach 1985 – 1989. Wiadomo jedynie , że ostatnie lata PRL to okres wytężonego werbunku tajnych współpracowników i z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że ich liczba w 1989 roku sięgnęła ok. 5000.
Swoistym fenomenem pod względem skali zagenturyzowania społeczeństwa jest województwo chełmskie, które od 1981 roku niepodzielnie zajmowało w skali kraju pierwsze miejsce pod względem liczby TW przypadających na liczbę mieszkańców:
1 tajny współpracownik w 1981 roku na 540 mieszkańców, a już w 1984 1 na 268 mieszkańców województwa.
Województwo zamojskie w 1981 roku znajdowało się na miejscu 9 ( 1 TW na 861 mieszkańców) , a w 1984 awansowało na miejsce 6 ( 1 TW na 386 mieszkańców).
Województwo lubelskie z grupy województw o średnim stopniu agenturyzacji w 1984 roku przesunęło się do grupy najmniej zagenturyzowanych zajmując 11 miejsce od końca listy ( 1 TW na 629 mieszkańców). Na ostatnim miejscu tej listy w 1984 roku było województwo nowosądeckie gdzie jeden TW przypadał na 994 mieszkańców.
Przy odczytywaniu powyższych liczb musimy pamiętać, że jest to tylko agentura pionów operacyjnych Służby Bezpieczeństwa. Pozostałe piony SB (technika, wydział paszportów itp.) prowadziły własną agenturę. Do niej należy doliczyć agenturę Milicji Obywatelskiej, wywiadu MSW, Wojskowej Służby Wewnętrznej, Wojsk Ochrony Pogranicza (szczelnie aktywnych w woj. chełmskim i zamojskim) oraz wywiadu wojskowego.
Odrębnym problemem jest agentura prowadzona bezpośrednio przez oficerów i rezydentów służb wywiadowczych sowieckich. Wiadomo, że w każdym województwie stale przebywał przynajmniej 1 oficer KGB mający do dyspozycji ok. 10 rezydentów, którzy werbowali i prowadzili własną agenturę. Wszyscy oni są wśród nas.
[1] Paweł Piotrowski: Struktury SB MSW 1975-1985, W: „Pamięć i Sprawiedliwość” nr. 1 2003 rok. S. 106.
[2] Tamże, s. 51 -107.
[3] Tadeusz Rózikowski: Tajni współpracownicy pionów operacyjnych aparatu bezpieczeństwa 1950-1984.W: „Pamięć i Sprawiedliwość” nr1 2003 s.128-130.