Polscy pisarze skazani przez komunistów na nieistnienie

Nazwiska  wynotowałem z książki: „Cenzura PRL. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu. 1.10.1951r.” wydanej w 2002 roku przez Wydawnictwo NORTOM na podstawie zachowanego tajnego egzemplarza nr 000305 wykazu opracowanego przez Ministerstwo Kultury i Sztuki i centralny Zarząd Bibliotek pod nadzorem Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Zbigniew Żmigrodzki w Posłowiu pisze, że na podstawie opracowanych wykazów: „W latach 1952 -1953 ministerstwo kultury oraz bezpieczeństwa publicznego przeprowadziły zakrojoną na szeroką skalę „czystkę” w bibliotekach publicznych. Dokonano jej na podstawie kilku wykazów, mających charakter dokumentów poufnych – kierownicy bibliotek musieli zwrócić je po zakończeniu „selekcji”. Dwa i pół tysiąca tytułów w kilku milionach egzemplarzy wywieziono pod kontrolą do wyznaczonych w poszczególnych województwach papierni. Tam je zniszczono. Ten sposób unicestwienia polskiego słowa wywarł jeszcze gorsze wrażenie, niż palenie książek przez hitlerowców w roku 1933 w Niemczech na ulicznych stosach. Taka publiczna śmierć książki była przynajmniej jawna i w ten sposób jakby bardziej honorowa”.

W okresie po 1944 roku nie była to pierwsza „czystka” w bibliotekach polskich. Ocalone z hitlerowskiej pożogi księgozbiory komuniści po raz pierwszy zaczęli „uwalniać od wrogiej literatury” już w październiku 1945 roku, kiedy to Ministerstwo Oświaty (nadzorujące wówczas wszystkie polskie biblioteki) rozesłało do bibliotek tajną instrukcję z wykazem książek nakazującą: „niezwłoczne usunięcie z bibliotek szkolnych wszystkich typów i stopni książek ujętych w wykazie”. Dla pełnego obrazu opisywanych działań dodajmy, że kierownikiem Ministerstwa Oświaty był w tym czasie reprezentujący Polskie Stronnictwo Ludowe (Mikołajczykowskie) przedwojenny działacz ludowy i nauczyciel Czesław Wycech (w okresie okupacji niemieckiej członek kierownictwa Tajnej Organizacji Nauczycielskiej i dyrektor Departamentu Oświaty i Kultury Delegatury Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj).

Ilu z tych autorów nie powróciło do polskich bibliotek już nigdy ? Czy kiedykolwiek powrócą – skoro nawet w III i IV RP są ciągle nieobecni!

Autorzy polscy, których wszystkie książki w 1951 roku wycofano z     bibliotek i  zniszczono.

1. Bakal Bronisław,
2. Bandrowski Jerzy,
3. Biernacki – Kostek Wacław,
4. Błażejewski A.,
5. Bojanowski Gustaw,
6. Brzeski Kazimierz,
7. Bardecki Jerzy,
8. Dmowski Roman,
9. German Juliusz,
10. Giertych Jędrzej,
11. Glass Henryk,
12. Glyn Eleonora,
13. Goetel Ferdynand,
14. Gozdawa – Wiechecki S.,
15. Harazim Franciszek – salezjanin,
16. Hołówko Tadeusz,
17. Hołuj Tadeusz,
18. Jadwiga z Łobzowa,
19. Jarosławski Mieczysław,
20. Jeleńska Emma,
21. Jeleński Szczepan,
22. Jeske – Choiński Teodor,
23. Kamiński Aleksander,
24. Kiedrzyński Stefan,
25. Kirchmayer Jerzy,
26. Kossak – Szczucka Zofia,
27. Krzewiński Julian,
28. Lasoń J.,
29. Lec Stanisław Jerzy,
30. Lepecki Mieczysław,
31. Lipiński  (Socha) Wacław,
32. Lutosławska Izabela,
33. Łada Jan,
34. Łuczyńska Maria,
35. Marczyński Antoni,
36. Meisnerowna Z.,
37. Miłaszewska Wanda,
38. Miłosz Czesław,
39. Mniszek Helena,
40. Mossor Stefan,
41. Nasielski Adam,
42. Niedźwiedzka Anna (Bohowityn),
43. Norden Kamil,
44. Stella Olgierd,
45. Ossendowski Antoni Ferdynand,
46. Piasecki Sergiusz,
47. Piłsudski Józef,
48. Rachmanowa,
49. Romański Marek (Dąbrowski Roman),
50. Roniker – Jaksa Bogdan,
51. Rydz Robert,
52. Siedlaczek Stanisław,
53. Skiński Emil,
54. Skwarczyński Adam,
55. Srokowski Mieczysław,
56. Staśko Paweł,
57. Stadnicki Władysław,
58. Szpyrkówna Maria,
59. Tesla Tadeusz,
60. Wasilewski Leon,
61. Wrzos Konrad,
62. Wybranowski K. (Dmowski Roman),
63. Zahorska Anna (Savitri),
64. Zarzycka Irena.

Autorzy książek dla dzieci:

1. Al.-Ar,
2. Bolesławowicz,
3. Burska H.,
4. Czarska Lidia,
5. Czeska – Mączyńska M.,
6. Daszyńska S.,
7. Duninówna Helena,
8. German Juliusz,
9. Hoesik – Hendrichowa J.,
10. Izdebska W.,
11. Jaro O.,
12. Kobyłińska E.,
13. Borotyńska E.,
14. Kossak – Szczucka Zofia,
15. Kutz T.,
16. Lazurusówna Felicja,
17. Lewicka Anna,
18. Marlitt Eugenia,
19. Mirandola F.,
20. Nowakowski Zygmunt,
21. Ossendowski Ferdynand Antoni,
22. Pasławski Stanisław,
23. Raczyński S.,
24. Szpyrkówna M.,
25. Zawiszaka Z.,
26. Żulińska Barbara.

Wykaz książek dla dzieci obejmujący 562 pozycje został poprzedzony uwagą: „ przy oczyszczaniu księgozbioru należy zwrócić uwagę na adres wydawniczy pozycji umieszczonych na liście (to jest miejsce, rok i firmę wydawniczą), gdyż w niektórych wypadkach zostaną  usunięte pewne tytuły jedynie ze względu na niewłaściwe wydanie. Na przykład należy usunąć „Bajki” Grimma tylko w wydaniach zaznaczonych na liście, inne wydania pozostają w księgozbiorze”.

Ciekawsze tytuły z  listy książek dla dzieci:

1.      Bełza W., Katechizm polskiego dziecka . Wszystkie wydania.

2.      Broniecka R., Nowe baśnie z tysiąca i jednej nocy. Nowe Wyd. Warszawa brak roku wydania,

3.      Buyno – Arctowa  M., Ojczyzna. Wszystkie wydania.

4.      Gałęcka H., Jaworowi Ludzie. Wszystkie wydania.

5.      Grześ niedorajda i inne bajki polskie.

6.      Huszczyńska H., W państwie króla Ćwieczka. Księgarnia Literacka. Warszawa 1939.

7.      Janowski A., Samolotem nad Polską. Arct. Warszawa 1921.

8.      Jezierski E., Bajki polskie. J. Przeworski. Warszawa.

9.      Kipling K. Kim. Wszystkie wydania.

10.  Krealowa O., Z krainy baśni. Biblioteczka Książek Różowych. Warszawa brak roku wydania.

11.  May Karol – wszystkie utwory.

12.  Morcinek Gustaw, Maszerować. Wszystkie wydania.

13.  Porazińska Janina, Legendy. Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych. Lwów 1937.

14.  Schroeder A., Orlęta. Zwalk lwowskich. Wszystkie wydania.

15.  Szelburg – Zarębina E, W Noc Bożego Narodzenia. Nasza Księgarnia. Warszawa 1937.

16.  Szelburg – Zarębina E, Dom wielki jak świat. Wszystkie wydania.

17.  Wiszniewski L., Smok – Skok. Bajka. M. Arct. Warszawa1922.