1 czerwca 1975 roku z trzech powiatów powstało jedno z najmniejszych w PRL województwo chełmskie. Pod względem liczby ludności przez cały okres istnienia nowego podziału administracyjnego zajmowało 49 (ostatnie ) miejsce. Liczba mieszkańców w 1975 roku wynosiła 221 500, a w 1998 (ostatnim roku funkcjonowania) doszła do niespełna 249 tysięcy. Niewielki potencjał terytorialny i ludnościowy komunistyczne władze starały się rekompensować „siłą i dynamiką aparatu partyjnego”.
Zatwierdzony przez władze centralne Komitet Wojewódzki PZPR (realna władza w PRL – w odróżnieniu od fasadowego Urzędu Wojewódzkiego, który pełnił jedynie funkcje wykonawcze zlecone przez PZPR) liczył aż 66 członków i 3 zastępców. Egzekutywa Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Chełmie składała się z 18 najbardziej zaufanych i doświadczonych towarzyszy, nierzadko po raz pierwszy w 1975 roku przybyłych do Chełma z Lublina i okolicznych miast i miasteczek.
4 czerwca 1975 roku do Chełma przybył członek KC PZPR, a zarazem wicepremier rządu PRL Kazimierz Olszewski, który przywiózł zatwierdzone przez Biuro Polityczne KC PZPR nazwiska najwyższych funkcjonariuszy partyjnych nowego województwa.
W skład pierwszego Sekretariatu Komitetu Wojewódzkiego weszli:
Henryk Świderski (dotychczasowy II sekretarz KW PZPR w Lublinie) jako I sekretarz,
a także:
Irena Kaczmarek (była sekretarz propagandy w Komitecie Powiatowym PZPR w Lublinie),
Benedykt Struzik (były I sekretarz Komitetu Powiatowego PZPR w Chełmie),
Józef Suchorab (były kierownik Wydziału Budownictwa KW PZPR w Lublinie,
jako jego pomocnicy – sekretarze KW PZPR..
Tak ukształtowany sekretariat 12 czerwca 1975 roku zatwierdził skład aparatu partyjnego w województwie, a także I sekretarzy Komitetów Miejskich i Gminnych.
Na kierowników poszczególnych wydziałów KW PZPR powołano:
– Organizacyjny – Stefan Łyczak,
– Pracy Ideowo- Wychowawczej – Tadeusz Dudek,
– Ekonomiczny – Hipolit Stempkowski,
– Rolny i Gospodarki Żywnościowej – Marian Cieślak,
– Wojewódzki Ośrodek Kształcenia Ideologicznego – Tadeusz Gołębiowski,
– Ogólny – Tadeusz Kowalik.
Na posiedzeniu sekretariatu w dniu 16 czerwca 1975 roku w/w jego członkowie zatwierdzili pierwszą w historii województwa listę pracowników Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Poniżej publikuję ją w całości:
1. Kaźmierczak Zbigniew – starszy inspektor, kierownik kancelarii I sekretarza KW,
2. Jelinek Janusz – starszy inspektor ds. listów i wniosków,
3. Kucharski Mieczysław – starszy inspektor ds. działaczy ruchu robotniczego,
4. Rubik Stanisław – starszy inspektor w Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej,
5. Adamczyk Jerzy – starszy inspektor w WKKP,
6. Kędziora Alicja – starszy inspektor ds. ewidencji,
7. Pawłowski Jan – starszy inspektor ds. administracji,
8. Grzesiak Tadeusz – starszy inspektor ds. kadr,
9. Dec Zenon – inspektor,
10. Saluk Mieczysław – inspektor,
11. Barszcz Anna – inspektor ds. ewidencji w rejonie Krasnystaw,
12. Kiwilszo Zygmunt – inspektor,
13. Kosiniec Tadeusz – inspektor Wojewódzkiej Komisji Rewizyjnej,
14. Kutyła Jerzy – I sekretarz w Wierzbicy,
15. Lodwich Ludwik – I sekretarz w Wojsławicach,
16. Kruk Władysław – I sekretarz KM PZPR w Chełmie,
17. Dragan Jan – sekretarz KM PZPR w Chełmie,
18. Janik Krzysztof – I sekretarz w Dubience,
19. Holuk Władysław – I sekretarz w Sawinie,
20. Wójcik Jerzy – I sekretarz w Brusie,
21. Pachul Zygmunt – I sekretarz w Kraśniczynie,
22. Jadwiga Krzyszycha – starszy inspektor Wydziału Propagandy, Oświaty i Kultury,
23. Solak Józef – starszy inspektor w Wydziale Ekonomicznym,
24. Skrajnowski Edward – inspektor w Wydz. Ekonomicznym,
25. Olewiński Lesław – starszy inspektor ds. inwestycji w Wydziale Ogólnym,
26. Kraczkowski Marian – starszy inspektor ds. księgowości,
27. Kopczyńska Janina – inspektor ds. ksi,ęgowości,
28. Kaluźniak Krystyna – starszy inspektor ds. składek rejon Włodawa,
29. Brzyska Leokadia – starszy inspektor ds. składek rejon Krasnystaw,
30. Kasjaniuk Edward – inspektor ds. składek rejon Chełm,
31. Kucharska Stanisława – kasjerka KW PZPR.
Ze względu na brak: „pełnych danych o rodzinie”, które nie zostały na posiedzenie Sekretariatu przygotowane przez miejscową Służbę Bezpieczeństwa Sekretariat nie zatwierdził do pracy w KW następujących kandydatów:
Krochmal Maria – inspektor ds. ewidencji w rejonie Włodawa,
Bielecki Leszek,
Antończak Ryszard,
Krop Andrzej – I sekretarz Ruda Huta.
Na tymże samym posiedzeniu towarzysze sekretarze przychylili się do prośby Anny Gozdeckiej typowanej na zastępcę kierownika Wydziału Propagandy, Oświaty i Kształcenia i postaniwli: „odwołać ją na własną prośbę”.
Liczba około 40 pierwszych pracowników etatowych Komitetu Wojewódzkiego to dopiero skromny początek tworzenia wojewódzkich kadr partyjnych. Dla porównania: w 1981 roku liczba pracowników politycznych KW wynosiła 129 towarzyszy, a tzw. pracowników administracyjno – technicznych 66, co w sumie dawało prawie 2oo etatów.
24 czerwca 1975 roku odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Wojewódzkiej Federacji Socjalistycznych Związków Młodzieży Polskiej. Przewodniczącym Komitetu Wykonawczego Rady został Witosław Szczsny.
25 czerwca na pierwszym posiedzeniu zebrała się Wojewódzka Rada Narodowa. Wybrano prezydium w składzie:
Przewodniczący – Henryk Świderski (I sekretarz KW PZPR),
Trzej zastępcy – Bogdan Bernat (sekretarz Wojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego),
– Jan Sabanowski (prezes Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego),
– Benedykt Struzik (sekretarz KW PZPR).
Jakie były przykładowe zarobki w KW w 1975 roku (dane na dzień
19.06.1975 roku):
Józef Suchorab – sekretarz KW – 9900 zł.
Irena Kaczmarek – sekretarz KW – 9900 zł.
Stefan Michaluk – przewodniczący WKKP – 9800 zł.
Stefan Łyczak – kierownik Wydziału Organizacyjnego – 7500 zł.
Jerzy Adamczyk – starszy inspektor w WKKP – 5500 zł.
Eugeniusz Wołoszuk – robotnik w KW – 2300 i ewentualnie 30% premii.
Ciąg dalszy niebawem.